Do sekwencji tej przyłącza się czynnik TBP (TA-
TA-box bindingprotein ), o masie cząsteczkowej ok.
30 kD, który tworzy, wraz z sekwencją TATA, pod-
Tabela 1.
Geny syntaz tlenku azotu
stawę kompleksu inicjującego transkrypcję. Spośród
innych czynników, mających w promotorze genu
N osi swoje miejsca wiązania można wymienić:
CREB (cAMP response elem ent binding pro tein) w
poz. +6 6 , czynnik NFkB (dwie identyczne sekwen
cje w poz. -316 i -501), czynnik jądrowy 1 (NF1), w
poz. -1090, białka Ets w poz. -1116 i -1500,
TEF-1/MCBF w poz.-263 iNRF-1 {nuclear respira
tory factor) w poz. -742. Czynnik transkrypcyjny
NFkB, składa się z dwóch podjednostek (65 kD i 50
kD), po odłączeniu ufosforylowanego przez kinazę
białkową C inhibitora IkB, którym jest pirolidynodi-
tiokarbaminian (pyrrolidinedithio carbamate), prze
chodzi on do jądra komórkowego , wiąże się z pro
motorem, a także z sekwencjami znajdującymi się w
obrębie wzmacniacza transkrypcji (enhancer) [42],
Promotor genu N osi zawiera także dwie odwrócone
sekwencje CAAT (ATTG) w poz. -106 i -112 [38].
II-1-2. Nos2
Promotor genu Nos2 zawiera kasetę TATA umiej
scowioną w poz. -30 [39,43]. Kaseta TATA i sekwen
cje zgodne dla elementów odpowiedzi na interferon
gamma (yIRE) znajdują się w poz. -975 i -900 [38,
39, 43- 47]. W fragmencie o długości 425pz po stro
nie 5’ genu znajdują się miejsce wiązania czynnika
NFkB [7, 38, 39, 42, 43, 45, 47, 48] i miejsce wiąza
nia aktywatora A odpowiedzialnego za tkanko-
wo-specyficzną ekspresję w wątrobie [39, 43] oraz
palindromowy element odpowiedzi na TNFa [39,
43, 49], Dowiedziono, że czynnik ten uczestniczy ta
kże w ekspresji genu N os2, indukowanej przez inter-
leukinę ip (IL-ip) [42, 46, 49, 50]. Mutacje w miej
scu wiązania aktywatora A oraz w regionie
wiążącym czynnik NFkB powodują obniżenie ak
tywności transkrypcyjnej promotora N os2 [50]. W
promotorze genu stwierdza się także miejsce wiąza
nia czynnika A P1 oraz siedem miejsc wiązania czyn
nika AP2. Promotor tego genu zawiera również se
kwencje rozpoznawane przez wiele innych czynni
ków, np. lipopolisacharyd (LPS) [7, 39, 44, 45, 47,
51, 52],
II-1-3. A toi
Promotor genu Nos3 nie zawiera kasety TATA, co
jest charakterystyczne dla genów ulegających kon
stytutywnej ekspresji [19, 40, 53-55]. Promotory ge
nów, pozbawione sekwencji TATA, obok głównego
miejsca, wykazują istnienie wielu drugorzędnych
miejsc startu transkrypcji [19, 56], Transkrypcja tych
genów wymaga krótkiej sekwencji bogatej w pary
GC, która jest miejscem wiązania czynnika tran
skrypcji Spl [19, 47, 52-55, 57]. Czynnik Spl, po
dobnie jak Sp2, Sp3 i Sp4 należy do rodziny czynni
ków transkrypcyjnych zawierających motyw palców
cynkowych. Czynnik ten wykorzystywany jest przez
polimerazę II RNA i współpracuje z innymi czynni
kami transkrypcji [19, 53, 56, 57]. Dowiedziono, że
jest on niezbędny do konstytutywnej ekspresji genu
Nos3, który w regionie regulatorowym zawiera dwa
miejsca wiązania Spl w poz. -104 i -1327 [19, 53]. Z
promotorem genu
Nos3
łączy się także czynnik Sp3,
nie stwierdzono natomiast wiązania czynników Sp2 i
Sp4 [19, 53]. W bezpośrednim sąsiedztwie miejsca
Spl (-104), w poz. -108, znajduje się sekwencja roz
poznawana przez tkankowo-specyficzne czynniki
transkrypcji należące do rodziny GATA, posiadające
struktury palców cynkowych [19, 53, 57-59]. Region
regulatorowy genu
Nos3
zawiera też cztery inne
przypuszczalne miejsca GATA w poz.: -230, -555,
-610 i -1136 [19, 53, 57-59]. Podobnie jak promotory
innych genów, ulegających ekspresji konstytutyw
nej, promotor genu N os3, w pozycji -290, zawiera
kasetę CAAT, z którą wiążą się czynniki transkrypcji
NF1 i NF3 [52]. Czynnik NF1, który wiąże się także
Izoforma
nos 1
nos 2
nos 3
Lokalizacja na chromosomie
12q24,2 17qcen-ql2
7q35-36
Liczba eksonów
29
26
26
Długość eksonów
59-2150 pz
51-586 pz
67-579 pz
Długość intronów
25 - 0,3 kpz 6 - 0,1 kpz
4-0,1 kpz
Wielkość genu
160 kpz
37 kpz 21 kpz
132
POSTĘPY BIOCHEMII 46(2), 2000
Comments to this Manuals